همه آگاهان در عرصه های جامعه شناختی و اقتصاد روز جوامع به این حقیقت واقف هستند که رشد فزاينده جمعيت سالمند در کشور پيامدهاي تهدید آمیزی در پی دارد که می تواند حتی کلیه برنامه ریزی های کوتاه و طولانی مدت در عرصه های مختلف در تحت الشعاع قرار دهد. این تهدید بالقوه امروزه از جوانب مختلف در اغلب جوامع، بویژه در جوامع توسعه یافته در اروپا و برخی نقاط دیگر پنج قاره یک پدیده بسیار مهم اجتماعي مورد توجه دولت ها و بویژه جامعه شناسان قرار گرفته است. بنابراین بنظر می رسد برای تزریق امید به آینده در بین خانواده های جوان برای فرزند آوری ارتقای سطح اقتصاد ملی در جوانب مختلف برای ثبات بخشی و حصول رشدی مستمر یک ضرورت اجتناب ناپذیر برای تضمین در این بخش باشد.
اما باید اذعان کرد که مواجهه کشورهاي مختلف با پديده سالمندي جمعيت به نسبت توسعه يافتگي کشورها ، با انواع مختلف مواجهه و کنش ها همراه است ولي آنچه مسلم است جوامع مختلف متناسب با با اين پديده برنامه هایی در سه بخش کوتاه ، میان مدت و طولانی مدت در دست تدوین داشته و یا مقدماتی را در بخش های اجرایی آغاز کرده اند.
طبق نتايج سرشماري ها در ایران، نسبت جمعيت ۶۰ سال و بالاتر کشور از ۶/۶ % در سال ۱۳۷۵ به ۸٫۲ % در ۱۳۹۰ رسيده و طبق پيش بيني در سال ۱۴۲۵ به ۲۲% خواهد رسيد. اين مطالعه در کشور با هدف برجسته نمودن اهميت توجه به پديده قريب الوقوع سالمندي جمعيت و چالش هاي پیش روی نظام سلامت انجام شده است.
اما در واقع امر باید تاکید کرد که یکی از مهمترین تهدیدهای بالقوه نظام سلامت در تمامی کشورهای دنیا پیری جمعیت و شیوع سالمندی است. اهمیت ساختار جمعیت و پویایی آن از این منظر است که محور تمام برنامه‌ریزی‌های اقتصادی و اجتماعی بر پایه‌ی همین مولفه صورت می‌گیرد. وجود انسان سالم و مولد یکی از اهرم‌های اصلی دستیابی به توسعه پایدار و شکوفایی اقتصادی به شمار می‌رود. حال اگر این فاکتور کلیدی دستخوش تغییرات سنی قرار گرفته و شالوده‌ی اصلی یک جامعه را افراد سالخورده تشکیل دهند بناچار تاثیرات فراوانی را بر بخش های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و نیز عوامل مختلف محیطی خواهد گذاشت.
بنابراین می توان تاکید کرد که سالخوردگی جمعیت و پیامدهای آن در نظام سلامت یک تاثیر منفی و شکننده را پیش روی سازمان های مربوطه قرار می دهد.
علاوه بر فشار جمعیت سالمندی بر نظام سلامت ، کارشناسان از کاهش عرضه‌ی نیروی کار توانمند برای بخش های مختلف اقتصادی در جامعه به عنوان یک تهدید بسیار مهم و بالقوه از سالمندی شدن جمعیت یاد کرده اند.
نیروی کار جوان و سالم چرخ‌های توسعه و تولید ملی را به حرکت درآورده و در نهایت منجر به افزایش درآمد ملی خواهد شد. شاخص سالخوردگی از مهمترین شاخص‌های مرتبط با تحولات جمعیتی محسوب می‌شود که ازطریق نسبت سالمندان بالای ۶۵ سال به کودکان زیر ۱۵ سال محاسبه می‌شود و چنانچه این نسبت روند صعودی را در پیش گیرد، جامعه با انفجار سالمندی و کاهش شدید عرضه‌ی نیروی کار سالم مواجه شده و در شرایط بحرانی ناگزیر به واردات نیروی کار از کشورهای دیگر خواهد شد که این موضوع خود چالش‌های فرهنگی و امنیتی فراوانی را به دنبال خواهد داشت.
باید یادآور شد که متاسفانه در جوامع گوناگون ، جامعه کهنسال همواره با انواع بیماری‌های مرتبط با سن و تهدیدات سلامتی ناشی از پیری جمعیت مواجه خواهد بود. توسعه‌ی بیماری‌های مزمن، هزینه ارائه خدمات را افزایش داده و اکثر منابع نظام سلامت صرف درمان بیماران نیازمند به دریافت خدمات اعم از درمان‌های سرپایی، بستری و خدمات توانبخشی می‌گردد و به مثابه یک کالای هزینه‌ای عمل خواهد کرد که هیچگونه بازگشت سودی از نگاه اقتصادی در پی نخواهد داشت.
همچنین در جوامع مختلف با پیری جمعیت ، بار تکفل یا نسبت وابستگی سالمندان شاخصی دیگر در تحولات جمعیت است که بیانگر میزان نسبت وابستگی افراد بالاتر از ۶۴ سال به افراد مولد و شاغل اقتصادی (افراد زیر ۶۴ سال) است. در این شرایط به دنبال توسعه‌ی بیماری‌ها در جمعیت سالمند و الزام برای دریافت خدمات منجر به وارد شدن هزینه‌هایی غیرمستقیم بر بدنه‌ی اقتصاد خانوار خواهد شد که می‌توان از جمله‌ی آن به افزایش غیبت از کار برای نگهداری از سالمند اشاره نمود. همچنین فشار وارد شده بر افراد مولد اقتصادی برای تامین معاش افراد سالخورده تحت تکفل در کشور سالمند فزونی یافته و لاجرم سطح رفاه جامعه کاهش خواهد یافت.
در ایران نیز براساس آمارهای منتشره از سوی مرکز آمار در سال ۱۳۹۸، رشد سالانه جمعیت به ۲۴/۱ درصد رسیده است. این بدان معناست که به ازای هر یکصدنفر در سال کمتر از دو نفر به جمعیت اضافه می‌گردد. بر طبق پیش بینی صاحب نظران چنانچه روند رشد جمعیت بر همین پایه ادامه یابد و تدابیری اندیشیده نشود، متوسط رشد سالانه جمعیت به صفر رسیده و احتمال منفی شدن آن نیز خواهد بود. بر طبق تعاریف جهانی جمعیتی را که میانه سنی آن زیر ۲۰ سال است جوان، جمعیتی را که میانه سنی آن بین ۲۰ تا ۳۰ سال است میانسال و در پایان جمعیتی دارای میانه‌ی ۳۰ سال و بالاتر از آن را پیر به حساب می‌آورند. در ایران بر طبق بررسی‌های سال ۱۳۹۵ میانه سنی جمعیت برابر با ۳۰ سال بوده است و این مفهوم به معنای سالمندی جمعیت در ایران است. شاخص سالخوردگی در ایران در طول سه دهه گذشته از میزان ۶۸/۶ به میزان ۴/۲۵ درصد و به میزان چهار برابر افزایش یافته که نشان‌دهنده روند انفجار سالمندی در ایران است .
طبق گزارش های موجود ، نیکلاس ابرشتات از محققان آمریکایی پیرامون مساله جمعیت در ایران می‌گوید: « کاهش نرخ باروری در ایران در طی سه دهه گذشته حیرت انگیز و چیزی در حدود ۷۰ درصد بوده است. این میزان یکی از پرشتاب‌ترین آمارهای کاهش میزان نرخ باروری در جهان و در میان کشورهای اسلامی است.»
در همین ارتباط سال گذشته یک عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان هشدار داده است که ایران در آستانه سونامی سالمندی است.
طبق اظهارات وی ، شاخص‌های آماری در کشور حاکی از آن است که تا سال ۱۴۲۰، ۱۴ درصد از جمعیت و در سال ۱۴۳۰، بیش از ۲۰ درصد از کل جمعیت ایران، یا به عبارت دقیق‌تر، جمعیتی بالغ بر ۲۰ میلیون نفر وارد جمعیت سالمندی خواهند شد.
استاد کشوری عضو هیئت علمی دانشگاه بیان کرد: پدیده سالمندی برای یک کشور افتخار است، چرا که نشان می‌دهد ما توانسته‌ایم انسان‌ها را در جامعه حفظ کنیم و مرگ و میر را کاهش دهیم.
سپس وی ادامه داد: سازمان جهانی بهداشت (WHO)، افراد ۶۵ تا ۷۵ سال را سالمند جوان، ۷۵ تا ۸۵ سال را سالمند میانسال و از ۸۵ تا ۱۰۰ سال را سالمند سالخورده می‌نامد.  
کشوری با بیان اینکه بر اساس آمار جهانی، در سال ۲۰۲۰، در دنیا ۷۲۷ میلیون نفر سالمند وجود داشته است، یادآور شد: پیش بینی می‌شود که در سال ۲۰۵۰، افراد سالمند به ۱/۵ میلیارد نفر برسد و ۸۰ درصد از این جمعیت را کشورهای رو به توسعه به خود اختصاص خواهند داد. ایران هم از این قاعده مستثنی نیست و جمعیت سالمندان رشد سریعی خواهد داشت.  
وی افزود: شاخص‌های آماری در کشور حاکی از آن است که تا سال ۱۴۲۰، ۱۴ درصد از جمعیت و در سال ۱۴۳۰، بالای ۲۰ درصد از کل جمعیت ایران، یا به عبارت دقیق‌تر، جمعیتی بالغ بر ۲۰ میلیون نفر وارد جمعیت سالمندی خواهند شد. پدیده سالمندی هم از نظر فیزیولوژیک و هم از نظر پاتولوژیک مسائلی را با خود به همراه دارد. به همین دلیل حدود ۶۰ الی ۷۰ درصد از تخت‌های بیمارستان توسط سالمندان اشغال شده است.  
وی با بیان اینکه در طی ۲۵ سال آینده حدود ۲۰ الی ۲۵ درصد از جمعیت کشور ایران وارد جمعیت سالمندی می‌شود، ادامه داد: با چنین آماری، لازم است در سطح کشور اقداماتی جدی انجام دهیم تا سالمندان ما سالمندانی سالم باشند. انجام اقداماتی از این دست در کشورهای پیشرفته حدود ۶۰ الی ۷۰ سال گذشته شروع شده است.
وی افزود: سازمان جهانی بهداشت (WHO) در تعریف سالمند فعال به فرآیند بهینه سازی برای سلامت، مشارکت و امنیت به منظور بهبود کیفیت زندگی افراد در سالمندی اشاره می‌کند. باید آگاه باشیم که اگر سالمندی فعال داشته باشیم، در جامعه آگاهی، دانش، فعالیت و مشارکت بیشتری خواهیم داشت و کیفیت زندگی نیز رشد پیدا می‌کند. علاوه بر این، رضایت از زندگی در ابعاد بهزیستی و روانشناختی نیز رشد خواهد کرد و در نتیجه، افسردگی و انزوا که قاتل خاموش سالمندان است کاهش پیدا می‌کند.  
این عضو هیئت علمی دانشگاه به این نکته اشاره کرد که متاسفانه ما در ایران با تبعیض سنی مواجه هستیم و در این خصوص ادامه داد: این در حالی است که در تخصیص منابع برای درمان بیمارن ما نباید سن را در نظر بگیریم و باید به همه گروه‌های سنی اولویت و اهمیت داده شود. بنابراین در کشورهای روبه توسعه مانند ایران باید با نیازهای سالمندان آشنا شویم و برنامه‌ریزی کنیم تا بتوانیم  سالمندی سالم را در جامعه ارزش‌گذاری کنیم.  
نهایتا باید تاکید کرد که در طول سالیان گذشته بارها مساله برنامه‌ریزی بر روی سیاست‌های افزایش جمعیت از سوی مسئولان بلند پایه و کارشناسان این حوزه به مدیران گوشزد شده است اما متاسفانه تاکنون هیچگونه مداخله‌ی صحیحی صورت نپذیرفته و روند افزایش سالمندی و کاهش نرخ باروری همچنان بر مدار ثابت باقیست. مساله افزایش جمعیت نیازمند همراهی مولفه‌های گوناگونی است تا نتیجه‌ای کارآمد ایجاد شود. این مولفه‌ها شامل وضعیت اقتصادی و ثبات ملی در کشور، فرهنگ‌سازی در کانون خانواده، حمایت‌های همه جانبه دولت از فرزندآوری نه فقط در حرف و سخن بلکه در مقام عمل و اجرا، مدیریت مهاجرت جوانان به کشورهای دیگر، ارتقای سلامت جامعه و تولید روزافزون سرمایه سلامتی در جامعه و در نهایت توسعه‌ی سبک زندگی ایرانی-اسلامی می‌باشند.