وزارت ورزش در راستای تعمیم عدالت ورزشی باید با کاهش هزینه ها در بخش های کم اهمیت از جمله اعتبارات باشگاه های ورزش حرفه ای در راستای رویکرد عدالت ورزشی اقدام به ایجاد زیرساخت های مورد نیاز ورزش همگانی در مناطق فقیر و کمتر توسعه یافته کشور کند

یکی از دغدغه های جامعه فرهنگی و فرهیخته کشور ایجاد زمینه نشاط و سرزندگی در سطح کلان جامعه و جلوگیری از خمودگی در بین نسل جوان و نوجوان است. این امر مهم جز با ایجاد امکانات برای تفریحات سالم بویژه امکانات ورزش همگانی و برابر در مناطق غنی و فقیر شهرهای بزرگ و کوچک امکان پذیر نیست. در حقیقت این ورزش و رقابت های دوره ای در ورزش های همگانی بین شرکت کنندگان در محلات و کوی های مختلف است که همزیستی و سرزندگی در بین جوانان را ایجاد کرده و گامی مهم برای جلوگیری از افتادن آنان در دام اعتیاد و برخی گرفتاری های اجتماعی دیگر محسوب می شود.
اما با کمال تاسف مشکلات تعمیم و همگانی کردن ورزش نیز در بند و گرفتار بودجه و پول است تا برخی طرح های زیربنایی این بخش در مناطق کمتر توسعه یافته شهری ایجاد شده و اهالی این مناطق نیز از آنها بهره مند شوند. در سال هایی که بودجه های کلان ورزشی صرف تیم داری در مرکز می شد بارها و بارها در جراید ورزشی و حتی در مجامع عمومی گوشزد شده است که فقط بخشی از این بودجه های کلان برای توسعه ورزش همگانی می توانست کارساز باشد. اما متاسفانه در این رابطه نیز تاکنون اقدامی نشده و گویا همچنان گوش شنوایی نیز وجود ندارد. ورزش حرفه ای از اول هم در کشور مساله آفرین و برای بخش هایی از جامعه غیرقابل درک بوده است. متولیان ورزش حرفه ای خود بهتر از سایر بخش ها می دانند که مثلا بودجه فوتبال حرفه ای و باشگاهی تا چه اندازه هدر رفت داشته و حتی برخی نمایندگان مجلس نیز بر وجود فساد در این ورزش تاکید داشته اند. حال اگر در نظر داشته باشیم که از آهنگ این هزینه های سخاوتمندانه و نجومی به این ورزش کاسته شده و صرف ایجاد تاسیسات و زیربناهای ورزش همگانی گردد ، تا چه اندازه می توان در تعمیم و ایجاد امکانات در ورزش مردمی و اصلاح بعضی رفتارهای خطرناک در جامعه گامی تعیین کننده برداشت.
اما اخیرا ، معاون فرهنگی و توسعه ورزش همگانی وزارت ورزش و جوانان گفته است: با توجه به بیانات مقام معظم رهبری برنامه‌های این معاونت برای گسترش ورزش همگانی با جدیت بیشتری دنبال می‌شود اما نیاز به بودجه داریم.
در نشست اول آذر که جامعه ورزش با مقام معظم رهبری در حسینه امام خمینی (ره) دیدار داشتند، کیومرث هاشمی وزیر ورزش در راستای بیانات ایشان و تاکید بر ورزش قوی، از برنامه ریزی در بخش‌های مختلف خبر داد و از جمله «گسترش ورزش همگانی» و همچنین توسعه عدالت محور امکانات و تجهیزات ورزشی را یادآور شد.
سینا کلهر معاون فرهنگی و توسععه ورزش همگانی وزارت ورزش در این زمینه با تاکید بر اینکه بازگرداندن ورزش به دوره قبل از کرونا، ارزان سازی ورزش و فرهنگ سازی سه برنامه کلی و مهمی بوده که از زمان ورود به وزارت ورزش در برنامه داشته است. وی در این رابطه به خبرنگاران  گفت که با توجه به بیانات مقام معظم رهبری این برنامه‌ها از این پس خیلی جدی تر پیگیری خواهد شد.
وی همچنین در راستای گسترس ورزش همگانی از اجرای دو طرح «خیابان ورزش» و «ورزش کارکنان دولت» خبر داد و تاکید کرد که لزوم نتیجه گرفتن از فعالیت‌های ورزش همگانی، تراز شدن بودجه این بخش با حجم فعالیت‌ها است.
سینا کلهر با اشاره به شرایط زمان ورودش به وزارت ورزش گفت: آغاز مسئولیت من در وزارت ورزش همزمان با آخرین موج کرونا بود. در واقع ۶ ماه اول فعالیت من با ۶ پایانی دوره کرونا یکی بود. من در شرایطی متصدی معاونت ورزش همگانی شدم که این بخش بیشترین آسیب ممکن را از کرونا دیده بود.
وی با بیان اینکه آن زمان موضوع «تحرک» که مقوله‌ای تأثیرگذار در آمار و ارقام مربوط به ورزش همگانی است به خاطر پاندمی کرونا در پایین‌ترین طراز ممکن قرار داشت، ادامه داد: بنابراین بازگرداندن شرایط به زمانِ قبل از کرونا اولویت ما در آغاز به کار بود. باید شرایط را به قبل از کرونا باز می‌گرداندیم تا از آنجا دوباره استارت کار را بزنیم و اهداف و برنامه‌های خود را دنبال کنیم.
کلهر با تاکید بر اولویت قرار دادن برنامه‌های هویتی ورزش همگانی، تصریح کرد: ورزش همگانی دو برنامه دارد که هویتی است، اول برنامه ورزش صبحگاهی و عصرگاهی که به خاطر کرونا در استان‌های تعطیل شد. دوم پیاده روی خانوادگی که آن‌هم تحت تأثیر کرونا به طور کامل تعطیل شده بود و فقط بعضاً در برخی شهرستان‌ها اجرا می‌شد.
معاون ورزش همگانی وزارت ورزش خاطرنشان کرد: بنابراین مهمترین اقدام این بود که فعالیت‌های ورزش همگانی را به نظم و روال قبل بازگردانیم. این شد که به محض کاهش اپیدمی کرونا و مهیا تر شدن شرایط، فعالیت‌هایی مانند ورزش صبحگاهی و عصرگاهی و پیاده روی خانوادگی را از سر گرفتیم. تلاش این بود به شرایط قبل از کرونا برسیم اما طبق آخرین آمار نه تنها به آن وضعیت رسیدیم بلکه ۷ درصد هم بهتر شدیم.
وی با بیان اینکه در ادامه روی ارزان سازی ورزش که مورد توجه دولت هم بود باید متمرکز می‌شدیم، افزود: در این زمینه دو اتفاق را رقم زدیم؛ اول اینکه در دو سال ابتدایی فعالیت دولت تعرفه باشگاه‌ها را ثابت نگه داشتیم. دوم بخشی از فضاهای ورزشی را در اختیار هیأت‌ها قرار دادیم که باعث می‌شد استفاده از آنها با قیمت ارزان‌تر امکان پذیر باشد، یا اینکه استفاده از برخی فضاها رایگان شد.
کلهر با تاکید بر پیگیری ارزان سازی ورزش و اینکه این مهم فقط در رابطه با مجموعه و فضاهای در اختیار دولت امکان پذیر است، گفت: نمی‌توان بخش خصوصی را درگیر این موضوع کرد. بیش از ۵۰ درصد ورزشگاه‌های در اختیار متعلق به ارگان‌های دولتی است. همینکه ۳۰ درصد این مجموعه‌ها در ساعاتی مشخص برای مردم و در اختیار آنها باشد، شرایط مطلوبی است که پیگیر آن هستیم.
معاون وزیر ورزش در ادامه از فرهنگ سازی به عنوان سومین برنامه مهمی که برای ورزش همگانی در نظر گرفته شد، یاد کرد و ادامه داد ورزش در سبد مصرفی خانواده‌ها نیست و در واقع در سبد ذهنیت خانواده‌ها جایی ندارد. عموم مردم همچنان این تصور را دارند که ورزش لوکس و غیرضروری است و نسبت به آن احساس نیاز نمی‌کنند.
اما حل این موضوع که نوعی معضل برای ورزش همگانی است به فضاسازی محیطی و فرهنگ سازی نیاز دارد. این موضوع را طی دو سال گذشته به صورت جدی دنبال کردیم و حال با توجه به تأکیدات مقام معظم رهبری در پیگیری آن جدیت بیشتری به خرج می‌دهیم.
این مقام وزارت ورزش می گوید: دو اقدام در جدید معاونت فرهنگی وزارت ورزش برای گسترش ورزش همگانی انجام گرفته است و در این رابطه اینگونه توضیح داد: در راستای تقویت فکر و ذهنیت مردم نسبت به ورزش همگانی و استقبال بیشتر آنها، طرحی به نام «خیابان ورزش» را در نظر گرفته‌ایم که در اکثر شهرها اجرا شود اینگونه که یکی از خیابان‌های اصلی که محل تردد است را برای ورزش کردن مردم اختصاص دهیم. در نظر داریم این طرح ابتدا روزهای جمعه اجرا شود و سپس به تدریج در طول هفته هم آن را اجرایی کنیم. با این اقدام می‌خواهیم مردم در کنار کار روزمره درگیر ورزش نیز بشوند.
معاون فرهنگی وزارت ورزش برنامه ریزی برای اقشار خاص را به عنوان دومین اقدام عنوان کرد و گفت: در جامعه چند صنف داریم که به شدت با عدم تحرک روبرو هستند از جمله کارمندان، زنان خانه دار، رانندگان تاکسی و…؛ در نظر داریم به تدریج برای هر یک از این اصناف برنامه ویژه ای داشته باشیم. فعلاً اولویت کارمندان هستند که جمعیت سه میلیون نفری دارند. رویداد کارکنان دولت را در برنامه گذاشته‌ایم که از شهرستان‌ها آغاز شده است. اگر بتوانیم با این طرح ۳۰ درصد جمیعت کارمندان را تحت پوشش قرار داده و درگیر ورزش کنیم، موفقیت بزرگی به حساب می‌آید. رویداد اصلی را در دهه فجر برگزار می‌کنیم و به تدریج برای دیگر صنوف هم برنامه خواهیم داشت.
کلهر در پایان در مورد بودجه ورزش همگانی و اینکه «با توجه به اهمیت ورزش همگانی و تأکیدات اخیر برای گسترش این بخش آیا با کمبود بودجه مواجه هست یا خیر؟ گفت: ۱۴ هزار هیأت و ۲۷۰ رشته ورزشی داریم اما بودجه تخصیصی اصلاً تناسبی با این وسعت جامعه و حجم فعالیت‌ها ندارد. همیشه ورزش همگانی در سایه ورزش قهرمانی بوده است و حتی بخشی از اعتبارات این بخش هم صرف ورزش قهرمانی شده است. برای گسترش ورزش همگانی باید میان اعتبارات و فعالیت‌های این بخش توازن لازم ایجاد شود.

نهایتا باید یادآور شد که برای ایجاد توازن در بودجه بازهم رویکرد این بخش به افراد خیر و کمک موسسات غیردولتی خواهد بود. اما یک امر مهم و مورد انتظار این است که از بودجه فدراسیون های ورزش حرفه ای و باشگاهی کاسته شده و صرف توسعه زیرساخت های ورزش همگانی گردد. با انجام این مهم باشگاه های ورزشی بویژه دو تیم عزیز کرده در تهران برای تامین بودجه و ولخرجی های خود به دولت و وزارت ورزش دست درازی نمی کنند و از طرفی مجبور می شوند تا همانند باشگاه های سایر کشورها به دنبال پستیبان یا اسپانسر مورد اعتماد پیدا کنند.
در هر صورت در زمان حاضر مناطق کمتر توسعه یافته شهرهای پرجمعیت نیازمند امکانات اولیه ورزشی نظیر سالن های تمرین و زمین بازی ورزش های مختلف هستند ، این مهم جز با رویکرد وزارت ورزش به تعمیم عدالت ورزشی در سطح استان ها امکان پذیر نیست.

  • نویسنده : امین محمودزاده
  • منبع خبر : صائب تبریز